W dzisiejszych czasach kariera dla wielu osób jest najważniejsza – pogoń za pieniądzem to niekończąca się walka o lepsze stanowisko i większe zarobki, co może doprowadzić nas do uzależnienia od pracy. Oczywiście każdy powinien mieć satysfakcjonującą pracę, która pozwala nam się spełniać, może się także zdarzyć, że będziemy zmuszeni zostać po godzinach lub zabrać pracę ze sobą do domu. Problem zaczyna się w momencie, gdy robimy to z własnej woli i rezygnujemy całkowicie z czasu wolnego. Jak walczyć z uzależnieniem od pracy?
Czym jest pracoholizm?
Jak każdy nałóg, potrafi zdominować całkowicie nasze życie, pozbawiając nas dosłownie wszystkiego. Uzależnienie od pracy przebiega jednak głównie na poziomie psychicznym, a nie fizjologicznym, w przeciwieństwie do alkoholu, narkotyków czy leków. Objawy są dosyć oczywiste: typowy pracoholik nie jest w stanie skontrolować, ile czasu poświęca na pracę i cały czas wydaje mu się, że musi w dalszym ciągu pracować.
Osiąganie sukcesów czy awans zawodowy, mimo iż wydają się pewnym celem, nie są dla takiej osoby satysfakcjonujące. Dla nich oznacza to, że skoro udało się osiągnąć coś takiego, to da się i więcej. W efekcie wyznaczane cele stają się coraz bardziej niemożliwe do zrealizowania, a nam brakuje czasu nawet na podstawowe czynności życiowe.
Nie liczy się to, że powinniśmy coś zjeść, napić się, zadbać o swój wygląd lub poświęcić czas rodzinie – praca jest przecież najważniejsza. Inne obowiązki stają się dla nas nieważne, dodatkowo nie zdajemy sobie również sprawy ze szkód, które może przynieść ich zaniedbanie. Dla ludzi z otoczenia pracoholika taka sytuacja jest niezwykle wyczerpująca psychicznie, a dla ludzi uzależnionych od pracy oderwanie się od niej staje się prawdziwą udręką.
Skąd bierze się uzależnienie od pracy?
Badania dowodzą, iż większość pracoholików posiada pracę, w której liczy się dyspozycyjność, aktywność i podnoszenie swoich kwalifikacji, nie ma też w niej zapewnienia stałej posady i bezpiecznej formy umowy. Pracując na takim stanowisku, niemal każdego dnia trzeba walczyć o swoje „być albo nie być”, ponieważ ktoś inny może na tym skorzystać.
W takiej sytuacji wpadamy w wir pracy i nieustannie staramy się być najlepszymi, dzięki czemu nie odstajemy od reszty, a pracodawca jest zadowolony. Każde wolne chwile pracoholik woli spędzić na dokształcaniu się lub pracowaniu, niż spędzaniu czasu z rodziną, dziećmi czy przyjaciółmi, co bardzo niekorzystnie odbija się na jego życiu prywatnym, którego zresztą praktycznie nie ma.
Dużą rolę odgrywa tu także kult młodości i media – wszędzie możemy dziś słuchać o tym, jak powinniśmy wyglądać, jak osiągnąć sukces, że w pewnym wieku nie będziemy już nadawać się do niektórych zadań. W efekcie staramy się spełniać wszelkie narzucane nam wartości, co zamienia się w błędne koło, ponieważ stale podnosimy sobie poprzeczkę, i zatracamy się w tym.
Jak rozpoznać pracoholizm?
Osoby uzależnione od pracy zachowują się w szczególny sposób:
- Przede wszystkim są wiecznie zajęte, nie mają na nic czasu, odmawiają spotkań i wielu rozrywek kosztem tego, że muszą popracować. W rzeczywistości jest to ich świadomy wybór, a prawdziwą przyjemnością jest dla nich właśnie oddanie się pracy.
- Jeśli już wygospodarują wolne chwile, które poświęcają bliskim lub rodzinie, nie mogą oderwać się od internetu, telefonu czy służbowych papierów. Gdy widzimy więc, że bliska nam osoba zabiera ze sobą pracę na wyjazd weekendowy czy wakacje, powinna nam zapalić się czerwona lampka.
- Pracoholicy w rozmowie najczęściej dyskutują o pracy, sprawach zawodowych, czy ludziach z branży, nie interesują ich „normalne”, codzienne tematy.
- Charakteryzują się również skrajnym perfekcjonizmem, który niestety często prowadzi ich do porażek, ponieważ nie są w stanie spełnić narzuconych przez siebie wymogów.
Jak walczyć z uzależnieniem od pracy?
Jeśli mamy w rodzinie taką osobę lub sami zdajemy sobie sprawę z tego, że jesteśmy uzależnieni od pracy, pora zacząć działać. Na dłuższą metę takie zachowania mogą być dla nas niezwykle obciążające, także zdrowotnie – mało jemy, pijemy, sięgamy po używki, nie dbamy o aktywność fizyczną, ponieważ cały czas poświęcamy się pracy.
Przede wszystkim musimy wiedzieć, że z pracoholizmem ciężko uporać się samemu i warto zdecydować się na wizytę u specjalisty, który doskonale wie w jaki sposób nam pomóc. Podjęcie terapii jest bardzo dużym krokiem w walce z pracoholizmem, z każdą wizytą będzie nam coraz łatwiej, aż w końcu osiągniemy stan, w którym praca przestanie być naszą obsesją.
Pracoholizm ma swoje podstawy w ludzkiej psychice, wiąże się z niską samooceną, brakiem samoakceptacji i wiary w siebie, specjalista pomoże nam uporać się ze swoimi słabościami, a także odnaleźć w sobie to, co najważniejsze.
Nie możemy zapominać o zrozumieniu i wsparciu takich osób, które będą tego bardzo potrzebowały. Będąc przy ich boku i stale je motywując, spowodujemy, że będą w stanie spojrzeć na problem z innej perspektywy i zmotywować się do działania. Wszystko da się osiągnąć, dzięki odpowiedniemu nastawieniu i podejściu, najważniejsze, aby zdać sobie sprawę z istoty naszego problemu.
