Żołnierz to zawód, a jednocześnie służba i jakkolwiek służba wojskowa jest postrzegana przez społeczeństwo oraz samych żołnierzy, trzeba pamiętać o tym, że ludzie znajdujący zatrudnienie w armii są specyficzną grupą zawodową, dla której celem nadrzędnym, przedkładanym nad inne sfery życia jest praca na rzecz armii i kraju.
Etyka żołnierska
Brzmi bardzo poważnie i tak też powinna być wypowiadana i odbierana, gdyż jest to najwyższe zobowiązanie żołnierza wobec narodu i państwa. Treść ślubowania określona została w Ustawie z dnia 3 października 1992 r. o przysiędze wojskowej, a wypowiadanie ostatniego zdania roty jest pozostawione sumieniu żołnierza.
W tekście roty wyrażone są wszystkie podstawowe cele działania żołnierzy oraz zasady, którymi kieruje się osoba pełniąca służbę wojskową. Mowa tu o honorze żołnierskim, zatem żołnierz kieruje się takimi wartościami jak cześć, uczciwość, rzetelność, odwaga, zdyscyplinowanie, koleżeństwo, właściwy stosunek do przełożonych i podwładnych oraz cech osobowych odpowiadających wymogom etyki żołnierskiej.
Dewizą Wojska Polskiego jest „Bóg, Honor, Ojczyzna”. Wprowadzona na sztandary Polskich Sił Zbrojnych treść dewizy również jest uregulowana prawnie, mowa o niej w art. 14 ust. 3 oraz załączniki nr 5 i 5a do Ustawy z dnia 19 lutego 1993 r. o znakach Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej – Dz.U. Nr 34, poz. 154 ze zm.
Polski żołnierz zawodowy
Od czasu, gdy armia w Polsce zmieniła swój charakter na zawodowy (od 1 stycznia 2010r. został zniesiony powszechny obowiązek służby wojskowej) jakość służby oraz morale w wojsku znacznie się podniosły. Zmieniła się też opinia społeczeństwa na temat żołnierzy. Zainteresowanie wojskiem zarówno ze strony rządu, jak i społeczeństwa ogromnie wzrosły na skutek konfliktów zbrojnych toczących się coraz częściej w pobliżu naszych granic. Na świecie zaś, polscy żołnierze już dawno uznawani są za jednych z najlepszych specjalistów w swojej dziedzinie, wystarczy wspomnieć o jednostce GROM, która poziomem wyszkolenia dorównuje amerykańskiej jednostce Delta Force, czy brytyjskiej SAS. Najwyższy poziom umiejętności zaprezentował kpt. pil. Adrian Rojek z 23. Bazy Lotnictwa Taktycznego w Mińsku Mazowieckim, który na międzynarodowym pokazie lotnictwa wojskowego RIAT 2015, w bazie RAF-u wzbił w powietrze maszynę MIG-29 w sposób tak kunsztowny, że jego akrobacje biły rekordy oglądalności w internecie. Nie tylko wysoki poziom wyszkolenia jest atutem polskich żołnierzy, ale także wola walki i działania. Niedawno na ekrany kin wszedł film „Karbala”, obraz oparty na wydarzeniach z kwietnia 2004r., kiedy to garstka polskich i bułgarskich żołnierzy stoczyła zwycięską walkę o City Hall z rebeliantami w irackim mieście Karbala (to największa stoczona przez żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych walka od czasów II wojny światowej). W czasie zamachów dokonywanych w Karbala przez Armię Mahdiego i Al-Kaidę zginęło ok. 140 cywilów, masowo dezerterowały oddziały policji irackiej. W City Hall przebywało wówczas 15 polskich żołnierzy, pielęgniarka i 8 żołnierzy bułgarskich i mimo tak znikomej liczby pokonali oni napastników zabijając 80 z nich. Według informacji oficjalnych polscy żołnierze nie brali udziału w bitwie, przez długie lata nikt o tym nie wspominał, a żołnierze dopiero niedawno otrzymali odznaczenia Gwiazdy Iraku, nagrodę za nienaganną służbę w polskich kontyngentach wojskowych poza granicami państwa.
Praca w armii
Bez względu na stan naszej armii, w której wciąż wiele jest do zrobienia, najważniejszym elementem struktury wojskowej jest żołnierz jako osoba, zbiór umiejętności i wiedzy, jako predyspozycje, charakter i siła. Bardzo duży nacisk kładzie się na umiejętność pracy w zespole, odpowiedzialność za innych uczestników grupy, ale równie istotna jest ciągła praca nad samodoskonaleniem. Żołnierz wykonuje specyficzny rodzaj poleceń, czyli rozkazy i komendy. Co się z tym wiąże żołnierz musi potrafić podejmować szybko decyzje, wydawać rozkazy i jednocześnie słuchać ich i bezwarunkowo wykonywać.
Zadania wojska są odmienne w czasie pokoju i w czasie wojny. Jest to bardzo wyraźnie rozgraniczone nawet przez powoływanie dowództwa na czas wojny i pokoju. W czasie pokoju w imieniu Ministra Obrony Narodowej, Polskimi Siłami Zbrojnymi dowodzi Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, w czasie wojny dowództwo pełni Naczelny dowódca sił zbrojnych, mianowany przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
W czasie pokoju żołnierze wykonują zadania o charakterze niemilitarnym i militarnym. Na terenie kraju żołnierze mogą brać udział w zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działaniach antyterrorystycznych, ochronie mienia, akcjach poszukiwawczych oraz ratowania lub ochrony zdrowia i życia ludzkiego, oczyszczania terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwianiu, a także w realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego. Wojsko jest tą strukturą państwa, która odpowiada za obronę terytorium kraju, odstraszanie agresora, prowadzenie działań wojennych. I takie działania prowadzone są w czasie wojny.
Odrębny rodzaj działania żołnierzy stanowią misje pokojowe i stabilizacyjne poza granicami kraju. Do ich zadań należą wówczas: obserwacja i nadzór realizacji postanowień, niszczenia broni, rozbrojenia, demobilizacji, ochrona dostaw pomocy humanitarnej i personelu cywilnego.
Zarówno w jednym, jak i drugim przypadku służba polega na pomocy ludziom, ale też użyciem broni, jeśli zachodzi taka konieczność.
Żołnierz może służyć w wojskach lądowych, wojskach specjalnych, marynarce wojennej, siłach powietrznych, a także w żandarmerii, czyli wojskowych organach ścigania. W zależności od specyfiki wojsk różny jest zakres umiejętności, wymagań oraz zadań do wykonania. Wszędzie wymagana jest dobra niekaralność, dobry stan zdrowia oraz bardzo dobra kondycja fizyczna.
Armia organizuje coroczne testy sprawnościowe, które obejmują żołnierzy wszystkich szczebli od szeregowego po generała. Jeśli żołnierz dwukrotnie nie zda testu może zostać usunięty ze służby. Dla mężczyzn zadania na teście obejmują: marszobieg, podciąganie na drążku, brzuszki i bieg wahadłowy na czas. Kobiety zamiast podciągania na drążku muszą wykonać ćwiczenia przy ławce polegające na uginaniu ramion, jak w pompkach. Również dystans do pokonania w biegu jest inny dla obu płci, mężczyźni muszą przebiec 3000km, kobiety – 1000km.
„Ja, żołnierz Wojska Polskiego przysięgam
służyć wiernie Rzeczypospolitej Polskiej,
bronić jej niepodległości i granic.
Stać na straży Konstytucji,
strzec honoru żołnierza polskiego,
sztandaru wojskowego bronić.
Za sprawę mojej Ojczyzny w potrzebie,krwi własnej ani życia nie szczędzić.
Tak mi dopomóż Bóg.”
