Najczęściej spotykani „ochroniarze” to osoby pracujące w sklepach, którzy nie mają nic wspólnego z licencjonowanymi agentami ochrony. Nie ujmując niczego pracownikom pilnującym sklepu przed kradzieżami, trzeba stwierdzić, że kwalifikowani pracownicy ochrony spełniający wymogi stawiane przez Ustawę o ochronie osób i mienia to zupełnie inna kategoria zawodowa.
Osoby działające w branży security dzielą się na tych, którzy są wpisani na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej lub kwalifikowanych pracowników zabezpieczenia technicznego jak i tych, którzy wykonują zadania w zakresie ochrony, które nie wymagają wpisu na tę listę. Obie kategorie osób zajmujących się ochroną bardzo różnią się od siebie zarówno pod względem wymaganych kwalifikacji, jak i uprawnień.
Trzeba jeszcze wspomnieć o podziale na tych, którzy pracują w agencjach ochrony posiadających koncesję na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie usług ochrony osób i mienia (pracują w nich zarówno kwalifikowani, jak i niekwalifikowani ochroniarze) oraz na osoby pracujące w innych podmiotach (agencjach, sklepach, przedsiębiorstwach).
Korzystanie z koncesjonowanej agencji ochrony w pewnym stopniu zmniejsza ryzyko niebezpiecznych zdarzeń, jednak najlepszą gwarancją dobrej ochrony jest korzystanie z kwalifikowanych ochroniarzy. O tym jak istotna jest to różnica świadczy przypadek „ochroniarza” bez licencji, który w okolicach Poznania ukradł furgonetkę z 8 mln zł i zniknął w niebycie. Takiego zagrożenia nie ma w przypadku kwalifikowanej ochrony, gdyż do wpisu na listę niezbędne jest wydanie pozytywnej opinii komendanta Policji, zaświadczenie o niekaralności, orzeczenia lekarskie i psychologiczne. W przypadku nielicencjonowanych ochroniarzy wystarczy zaświadczenie o niekaralności lub – o zgrozo – samo oświadczenie pracownika, że nie był karany.
Koncesjonowane agencje ochrony, które posiadają pozwolenie na broń na okaziciela – określone przez ustawodawcę jako „specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne” wykonują swoje zadania w zakresie ochrony obszarów, obiektów, urządzeń i transportu ważnych dla obronności, interesu gospodarczego państwa, bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów państwa.
Miejsce pracy licencjonowanego „ochroniarza”
Koncesjonowane agencje ochrony jako uzbrojone formacje ochronne wykonują usługi we wszystkich kluczowych dla państwa zakładach produkcyjnych, magazynach i instytucjach. W grę wchodzą nawet placówki naukowo – badawcze. Mowa tu więc o zakładach produkcji specjalnej, zakładach prowadzących prace naukowo – badawcze oraz konstruktorskie w zakresie produkcji specjalnej, zakładach produkujących uzbrojenie oraz magazynach służących do przechowywania broni, magazynach rezerw strategicznych, portach morskich i lotniczych, czy bankach.
Pracownicy ci chronią również miejsca strategiczne dla bezpieczeństwa publicznego, np. elektrownie, ciepłownie, ujęcia wody, wodociągi, oczyszczalnie ścieków.
Inne miejsca podlegające wykwalifikowanej ochronie to m.in. muzea, archiwa państwowe, obiekty telekomunikacyjne, radiowe, czy telewizyjne.
Poza tym ochroniarzy zatrudniają przedsiębiorcy, organizatorzy imprez masowych, osoby prywatne.
Zadania pracowników ochrony i pracowników zabezpieczenia technicznego
Zadania, uprawnienia i wymagania wobec kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej wymienione są w Ustawie z dnia 22 sierpnia 1997r. o ochronie osób i mienia.
Do ich zadań należy ochrona fizyczna stała lub doraźna polegająca na stałym dozorze sygnałów przesyłanych, gromadzonych i przetwarzanych w elektronicznych urządzeniach i systemach alarmowych oraz konwojowaniu wartości pieniężnych oraz innych przedmiotów wartościowych lub niebezpiecznych.
Pracownicy zabezpieczenia technicznego natomiast zajmują się montażem elektronicznych urządzeń i systemów alarmowych, sygnalizujących zagrożenie chronionych osób i mienia, urządzeń i środków mechanicznego zabezpieczenia. Pracownicy ci prowadzą też konserwację i naprawy, czy w przypadku mechanicznych zabezpieczeń również ich awaryjnym otwieraniem.
Uprawnienia kwalifikowanego ochroniarza
Licencjonowany pracownik ochrony fizycznej pełniący służbę w chronionych obiektach ma prawo:
- ustalania uprawnień do przebywania na obszarach lub w obiektach chronionych oraz legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości;
- wezwania osób do opuszczenia obszaru lub obiektu w przypadku stwierdzenia braku uprawnień do przebywania na terenie chronionego obszaru lub obiektu albo stwierdzenia zakłócania porządku;
- ujęcia w granicach obszarów lub obiektów chronionych lub poza ich granicami osób stwarzających w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzkiego, a także chronionego mienia, w celu niezwłocznego oddania tych osób Policji;
- użycia środków przymusu bezpośredniego, a wśród nich siły fizycznej, kajdanek, pałki służbowej, psa służbowego, ręcznych miotaczy substancji obezwładniających
- użycia lub wykorzystania broni palnej w przypadkach dopuszczonych ustawą przypadkach wymienionych.
Obowiązki licencjonowanego ochroniarza
Ustawa o ochronie osób i mienia daje ochroniarzom uprawnienia, ale także nakłada na nich obowiązki, m.in. sporządzania notatek z interwencji, noszenia i okazywania legitymacji oraz wykonywania poleceń osób działających w imieniu instytucji państwowych i samorządowych.
Warto wspomnieć, że niedopełnienie obowiązków, niezapewnienie ochrony wbrew obowiązkowi lub przekroczenie uprawnień pracownikowi ochrony grożą kary grzywny, ograniczenia wolności bądź pozbawienia wolności.