Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że prawidłowe oddychanie może mieć wpływ na stan naszego zdrowia i samopoczucia psychicznego. Oddychanie jest przecież czynnością naturalną, którą ciężko w jakikolwiek sposób kontrolować i regulować. Nic bardziej mylnego! Dzięki odpowiednim technikom oddychania możemy nawet wydłużyć nasze życie.
Dlaczego warto zadbać o prawidłowy oddech?
Badania dowodzą, że prawidłowo oddychają jedynie dzieci do 4. roku życia, następnie zatracają się naturalne zdolności, w efekcie czego przestajemy oddychać pełną piersią. Co więcej, coraz mniej osób oddycha przeponą, w efekcie czego organizm otrzymuje mniejszą ilość tlenu, przez co o wiele szybciej się męczy.
Każdy z nas doskonale zna uczucie zmęczenia, rozdrażnienia, któremu towarzyszy silny ból głowy, sięgamy wtedy po tabletki przeciwbólowe, nie zastanawiając się nad przyczyną. Warto jednak pomyśleć, czy nasze złe samopoczucie nie wynika z powodu zbyt małej ilości tlenu dostarczanego naszemu organizmowi.
W takiej sytuacji zacznijmy głęboko oddychać, wciągając powietrze nosem aż do oporu i wydychając je powoli ustami – w wielu przypadkach po krótkiej chwili ból głowy mija, a senność i rozdrażnienie mija jak ręką odjął.
Jeśli przez dłuższy czas nie dostarczamy odpowiedniej ilości tlenu i oddychamy nieprawidłowo może na tym ucierpieć nasza sprawność intelektualna, odporność, a także układ oddechowy, pokarmowy oraz krążenia. Zmiany zauważymy także na naszej skórze, która przyspiesza swój proces starzenia się, spowalniając tym samym procesy regeneracji.
Co daje nam prawidłowe oddychanie?
Zanim zaczniemy kontrolować nasz oddech warto wzbogacić się o kilka istotnych informacji:
- wdychając powietrze do płuc, dostarczamy organizmowi tlenu, natomiast wydychając, usuwamy z niego dwutlenek węgla,
- statystycznie każdy człowiek wykonuje 20 000 wdechów oraz wydechów w ciągu doby, co daje średnio 13 cykli na minutę,
- szkodliwe jest płytkie oddychanie – nie wdychamy wtedy powietrza do oporu, lecz tylko trochę nie zdając sobie sprawy z tego, że taka ilość tlenu nie wystarcza,
- dostarczając małą ilość tlenu do płuc, w ich dolnej części powstaje tak zwana martwa strefa, czyli miejsce, do którego prawie nie dociera tlen, w efekcie zmniejsza nam się pojemność płuc i nasza wydolność,
- by nasze oddychanie miało sens, powinniśmy używać do tego również przepony, czyli mięśnia, który oddziela naszą klatkę piersiową od jamy brzusznej,
- przy wdechu przepona obniża się, robiąc tym samym miejsce dla obniżających się płuc, które w całości wypełniają się wtedy tlenem. Wydech natomiast popycha przeponę do góry, przez co automatycznie wypychane zostaje powietrze z płuc.
Jak sprawdzić, czy oddychamy prawidłowo?
Jeśli chcemy upewnić się, czy nasze oddychanie ma sens, połóżmy nad piersiami jedną rękę, natomiast drugą oprzyjmy na brzuchu poniżej mostka. Teraz sprawdzamy która ręka i w jaki sposób się porusza – jeśli ta, która położona jest na klatce piersiowej oznacza to, że jedynie w niewielkim stopniu używamy do oddychania przepony. Z kolei ruszająca się ręka na przeponie świadczy o tym, że nasze oddychanie jest prawidłowe.
W jaki sposób ćwiczyć oddech?
Przede wszystkim musimy pobudzić naszą przeponę do pracy, w tym celu przydadzą się rozmaite ćwiczenia oddechowe. Najlepszym sposobem jest oczywiście aktywność fizyczna – uprawiając sport, płuca zmuszone są do wykonywania o wiele cięższej pracy co powoduje, że nasz oddech staje się głębszy, a pojemność płuc znacznie się zwiększa. Nie musimy oczywiście zapewniać sobie wykańczających i długotrwałych treningów, wystarczy szybki marsz, jazda na rowerze, czy pływanie w basenie.
Wiele osób uwielbia podśpiewywać piosenki, a także się śmiać – nie na darmo mówi się, że śmiech to zdrowie, ponieważ takie czynności świetnie dotleniają nasz organizm i pobudzają przeponę do pracy. Ponadto, świetnym sposobem na trenowanie oddechu jest joga oraz tai-chi, czyli wschodnie, duchowe szkoły – ćwiczenia te pozwalają nie tylko odzyskać harmonię oraz równowagę w naszym ciele, ale również kontrolować oddech i właściwie dotlenić organizm.
Badania dowodzą, że istnieje duża zależność między ludzką psychiką oraz oddechem, co można łatwo zauważyć – jeśli występują sytuacje, którym towarzyszą silne emocje oraz myśli nasz oddech przyspiesza, spłyca się lub go nieświadomie wstrzymujemy. Takie zachowanie może mieć negatywny wpływ na stan naszego zdrowia, dlatego nie możemy dopuszczać do stanów skrajnych emocji.
Tutaj swoje zastosowanie znajduje psychoterapia, która w takich sytuacjach pozwala się wyciszyć i odsunąć od siebie wszystkie negatywne emocje i uczucia. W ten sposób przywrócimy spokój w swoim duchu oraz ciele i możemy rozpocząć pracę nad sobą. Co więcej, prawidłowe oddychanie i wyciszenie się daje nam możliwość zwiększenia koncentracji, kreatywności i usprawnienia myślenia.
Zauważmy, że w sytuacjach stresowych głęboki wdech i wydech pozwala nam ochłonąć, uspokoić się i spojrzeć na problem z innej strony. Dzięki właściwemu oddychaniu możemy odsunąć złość, zrelaksować się, a także obniżyć ciśnienie krwi, odciążając nasz układ krążenia.
