Zarówno urlop wychowawczy, jak i emerytura to okres, w którym mamy dużo wolnego czasu, nie zapominając oczywiście o właściwej opiece nad dzieckiem w pierwszym przypadku. W takich sytuacjach zaczynamy często narzekać na brak zajęć i zastanawiamy się nad podjęciem dodatkowej pracy, która oczywiście przyniosłaby nam również zyski finansowe. Czy takie postępowanie jest zgodne z prawem i czy w ogóle warto kombinować?
Urlop wychowawczy
Jest o okres, w którym pracodawca zezwala swojemu pracownikowi na sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem, która musi być jego głównym zadaniem w tym czasie. Nie można więc dopuścić do sytuacji, w której dodatkowa praca uniemożliwi nam zajmowanie się naszą pociechą.
Kodeks pracy mówi nam, iż pracownik, który przebywa na urlopie wychowawczym, ma prawo do podjęcia dodatkowej pracy zarobkowej u tego samego lub tez innego pracodawcy, można również otworzyć wtedy własną działalność gospodarczą, podjąć naukę oraz szkolenie. Pamiętajmy jednak by dodatkowe zajęcie nie ograniczało zbytnio czasu, który musimy poświęcić każdego dnia dziecku.
W kodeksie pracy nie jest jasno określone, jak długo pracownik może podejmować dodatkowe zatrudnienie, przebywając na urlopie wychowawczym. Najczęściej przyjmuje się, że dopuszczalna jest praca na pół etatu, ponieważ już 6 czy 8 godzin dziennie w pracy może zbytnio nas zajmować, przez co dziecko musimy zostawiać pod czyjąś opieką – jaki więc sens podejmowania urlopu wychowawczego?
W takiej sytuacji pracodawca może wnioskować o przywrócenie pracownika do pracy i zaprzestanie sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, a także wyznaczyć mu konkretny termin, który nie może przekroczyć 30 dni od momentu, gdy pracodawca dowiedział się o zaprzestaniu sprawowania opieki przez pracownika.
Oto kilka przydatnych informacji, które powinniśmy wiedzieć, gdy znajdziemy się w takiej sytuacji:
- Podejmując dodatkową pracę, może być ona zawarta nie tylko na umowę o pracę, ale również zlecenie czy umowie o dzieło.
- Możemy podjąć pracę u innego niż dotychczasowego pracodawcy.
- Teoretycznie nasz obecny pracodawca nie musi wiedzieć o tym, że podjęliśmy dodatkową pracę, a Kodeks Pracy również nie zobowiązuje pracownika do poinformowania o tym swojego szefa.
- Jeśli jednak w dodatkowej pracy będziemy podlegać ubezpieczeniom społecznym, powinniśmy poinformować o tym pracodawcę, co zawarte jest w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
Gdy udajemy się na wcześniejszą emeryturę…
Jeśli znajdujemy się w takiej sytuacji, a chcielibyśmy podjąć dodatkową pracę, mamy obowiązek poinformować o tym ZUS. Najlepiej udać się osobiście, choć możemy to załatwić także na piśmie lub telefonicznie, rozmawiając jednak z pracownikiem twarzą w twarz, mamy pewność, że sprawa będzie prawidłowo załatwiona.
Poinformowanie ZUS-u dotyczy także sytuacji, w której pracą dodatkową jest praca chałupnicza, którą wykonujemy na umowę o dzieło i nie są odprowadzane za nas składki ubezpieczeniowe. Chodzi tu o rozliczenie się z ZUS-em na koniec roku kalendarzowego – taki pracodawca, mając podpisaną z nami umowę o dzieło, także ma obowiązek wystawić nam PIT.
Musimy także pamiętać, że będąc na wcześniejszej emeryturze i podejmując dodatkową pracę, obowiązują nas limity zarobkowe, które ustalane są co kwartał, a ich wysokość ogłasza prezes GUS-u. W tej chwili nasze miesięczne wynagrodzenie z tego tytułu nie może przekroczyć kwoty 2838,50 zł brutto – jeśli zmieścimy się w tej sumie, nie musimy obawiać się cofnięcia lub też zmniejszenia naszej emerytury. W innym przypadku musimy liczyć się z kalkulacją, jaką dokona ZUS, wskutek czego nasze świadczenie zostanie pomniejszone.
Jeśli jednak osiągnęliśmy już pełen wiek emerytalny, możemy podejmować dodatkowe prace bez żadnych limitów zarobkowych, a świadczenie będzie nam w całości wypłacane bez względu na to, jak wysoki jest nasz dodatkowy miesięczny dochód. Limity nie dotyczą także osób, które pobierają rentę inwalidy wojennego oraz inwalidzi wojskowi.
Co z osobami przebywającymi na rencie?
W przypadku rencistów sytuacja wygląda bardzo podobnie do osób, przebywających na wcześniejszej emeryturze – również obowiązują tutaj limity zarobkowe, chyba że osoba pobiera rentę socjalną. Wtedy może ona zarobić do 30 procent średniego miesięcznego wynagrodzenia, które obecnie wynosi 4123,26 zł brutto.
Co z osobami, które są na zasiłku dla bezrobotnych, świadczeniu chorobowym lub opiekuńczym?
Należy wiedzieć, iż takie osoby nie mają możliwości podjęcia żadnej dodatkowej pracy, ponieważ możemy mieć cofnięty zasiłek. Jeśli jesteśmy na zwolnieniu lekarskim, nasz pracodawca oraz ZUS mają prawo do kontroli, aby sprawdzić, w jaki sposób wykorzystujemy nasz czas, który powinien być przeznaczony na odpoczynek i rekonwalescencję.
Kiedy jeszcze możemy podjąć dodatkową pracę?
Gdy znajdujemy się na urlopie bezpłatnym. Taki urlop udziela nam pracodawca, na podstawie złożonego wcześniej na piśmie wniosku. Pamiętajmy jednak, że nie musi on wyrazić zgody na taki urlop.
