Urlop to istotny aspekt ludzkiej egzystencji, mający ogromny wpływ na produktywność osób zatrudnionych. W zależności od sytuacji, pracownik ma możliwość wzięcia jednego z bieżących urlopów. Życie dostarcza szeregu wrażeń, warto zatem posiadać wiedzę na temat przysługujących nam praw.
Jaki urlop przysługuje pracownikowi?
Lista aktualnych urlopów pracowniczych:
- urlop wypoczynkowy,
- urlop macierzyński,
- urlop wychowawczy,
- urlop okolicznościowy,
- urlop bezpłatny,
- urlop na żądanie,
- urlop szkoleniowy.
1). Urlop wypoczynkowy.
Urlop wypoczynkowy – jak sugeruje nazwa, to czas służący regeneracji sił. Godnym zauważenia jest fakt, że urlop przysługuje każdemu zatrudnionemu na umowę o pracę. W trakcie trwania urlopu wypoczynkowego, pracownik otrzymuje stałe wynagrodzenie.
Wymiar urlopu wypoczynkowego:
– 18 dni roboczych – po dwunastu miesiącach pracy (czyli po roku czasu).
– 20 dni roboczych – po sześciu latach pracy.
– 26 dni roboczych – po dziesięciu latach pracy.
Uwaga!
Za dni robocze uważa się wszystkie dni – z wyłączeniem niedziel oraz świąt określonych w przepisach o dniach wolnych od pracy.
2). Urlop macierzyński.
Celem urlopu macierzyńskiego jest ochrona życia i zdrowia przyszłej matki. W trakcie trwania urlopu, kobieta ma prawo do bezpiecznego porodu, połogu oraz opieki na dzieckiem – w pierwszych chwilach jego życia. W tym kontekście warto nadmienić, że – gdy matka nie skorzysta z urlopu macierzyńskiego, może zużytkować go ojciec dziecka.
Wymiar urlopu macierzyńskiego:
– Dwadzieścia tygodni – w sytuacji urodzenia jednego dziecka, przy jednym porodzie.
– Trzydzieści jeden tygodni – w sytuacji urodzenia dwojga dzieci, w trakcie jednego porodu.
– Trzydzieści trzy tygodnie – w sytuacji urodzenia trojga dzieci, przy jednym porodzie.
– Trzydzieści pięć tygodni – w sytuacji urodzenia czworga dzieci, przy jednym porodzie.
– Trzydzieści siedem tygodni – w sytuacji urodzenia pięciorga dzieci i więcej, w trakcie trwania jednego porodu.
Godnym zauważenia jest fakt, że pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego jest dzień porodu. Matka dziecka/dzieci – co warto podkreślić, ma także prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego, następującego po podstawowym urlopie. Istotne jest również, że pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia dodatkowych dni wolnych od pracy.
3). Urlop wychowawczy.
Urlop wychowawczy przysługuje matce bądź ojcu dziecka lub jego prawnym opiekunom, w sytuacji, gdy ubiegający się o urlop ma co najmniej sześć miesięcy ogólnego stażu pracy. Urlop wychowawczy może być zużytkowany najwyżej w czterech częściach. Jednostka uprawniona może korzystać z urlopu – wyłącznie do ukończenia przez dziecko czwartego roku życia.
4). Urlop okolicznościowy.
Nieoczekiwane sytuacje, wypadki losowe oraz szereg traumatycznych wydarzeń, mogą stanowić zagrożenie dla współczesnego pracownika. Obok stricte dramatycznych okoliczności, istnieje również łańcuch pozytywnych zdarzeń. W zaistniałych warunkach, tj. w przypadku ślubu bądź pogrzebu bliskiej osoby, pracownik może ubiegać się o urlop okolicznościowy, trwający – w zależności od sytuacji, jeden lub dwa dni.
Jak urlopy wyglądają w praktyce?
Jeden dzień urlopu okolicznościowego przysługuje w przypadku:
– ślubu dziecka pracownika,
– zgonu i pogrzebu siostry, brata, teścia, teściowej, dziadka bądź babci pracownika,
– zgonu i pogrzebu innej osoby, która była na utrzymaniu bądź pod bezpośrednią opieką osoby zatrudnionej.
Dwa dni urlopu okolicznościowego przysługują:
– w sytuacji ślubu pracownika,
– w razie urodzenia się dziecka,
– w sytuacji śmierci i pogrzebu małżonka pracownika, jego ojca, matki, ojczyma lub macochy.
Uwaga!
W czasie trwania urlopu okolicznościowego, pracownik otrzymuje stałe wynagrodzenie.
5). Urlop bezpłatny.
Urlop bezpłatny – co warte podkreślenia, jest okresem bezskładkowym. Korzystając z tego typu urlopu, zatrudniony traci przywileje pracownicze, m.in. nie przysługuje mu urlop wypoczynkowy, nie może pobierać wynagrodzenia od pracodawcy, nie przysługuje mu zasiłek dla bezrobotnych. Mimo, że urlop bezpłatny chroni pracownika przed utratą pracy, ewentualna utrata może nastąpić, gdy:
– zakład pracy ogłosi upadłość bądź
– ulegnie likwidacji.
6). Urlop na żądanie.
Pracownik zatrudniony na umowę o pracę – w chwili obecnej, ma możliwość skorzystania z urlopu na żądanie. W ciągu roku kalendarzowego, podwładny ma prawo do czterech dni urlopu. Istotny jest fakt, że wolne dni można wykorzystać jednorazowo bądź pojedynczo, tj. w dowolnych, wybranych przez pracownika odstępach czasowych.
7). Urlop szkoleniowy.
Komu przysługuje urlop szkoleniowy? Przede wszystkim pracownikowi, który zamierza podnieść swoje kwalifikacje zawodowe. Urlop szkoleniowy może nastąpić zarówno z inicjatywy pracownika, jak i pracodawcy. W czasie trwania urlopu, zatrudniony zachowuje prawo do wynagrodzenia. Godnym przytoczenia jest również fakt, że dni zużytkowane na urlop szkoleniowy, nie pomniejszają urlopu wypoczynkowego.
