Piłka nożna to sport wzbudzający mnóstwo emocji i posiadający miliony wielbicieli na całym świecie. Rozgrywki niczym magnes przyciągają kibiców na stadiony oraz przed telewizory. O skali zainteresowania takim wydarzeniem decyduje wiele czynników – nie da się ukryć, iż niebagatelną rolę odgrywają tu nie tylko zawodnicy, ale również i osoba spikera meczowego, od której zależy więcej niż się pozornie może wydawać.
Co jest ważne w pracy spikera meczowego?
Dobry spiker meczowy jest w stanie nawet z nudnego spotkania uczynić interesujące wydarzenie. Bez wątpienia każdemu, kto podejmuje pracę w tym zawodzie, marzy się kariera na miarę najsłynniejszych komentatorów, których powiedzenia przeszły już do historii i zyskały miano kultowych. Wydawać by się mogło, że spiker ma łatwe zadanie do wykonania – przychodzi na mecz, siada przed mikrofonem i po prostu komentuje. Tymczasem nie jest to takie oczywiste – to, co widać na pierwszy rzut oka bywa bardzo mylące.
O jednych spikerach meczowych mówi się, że są do niczego, inni zaś są określani jako charyzmatyczni i szybko zjednują sobie sympatię kibiców. Od czego to zależy? Jest to podyktowane licznymi przesłankami, dlatego też jeśli ktoś chce być naprawdę dobry w tym fachu, musi pamiętać o paru niezwykle istotnych kwestiach.
- Pasja – ktoś, kto autentycznie nie kocha piłki nożnej, ma w zasadzie zerowe szanse na zostanie spikerem meczowym. Niby to takie oczywiste, ale jak nierzadko pokazuje praktyka – niekoniecznie dla wszystkich. Na dalszy plan schodzi w tym momencie dziennikarskie wykształcenie – mnóstwo osób parających się tą profesją go nie posiada. W dzisiejszych czasach do tzw. papierka przywiązuje się w tej akurat dziedzinie mniejszą wagę niż kiedyś.
- Wiedza i doświadczenie – bez tego ani rusz. Nie ma co ukrywać – nikt nie dopuści do komentowania meczu osoby, która w dziennikarstwie sportowym nie posiada żadnego doświadczenia oraz odpowiedniej wiedzy, nieustannie aktualizowanej. Piłka nożna to dynamiczna dyscyplina, trzeba zatem na bieżąco trzymać rękę na pulsie, znać historie klubów, biografie zawodników etc. Do tego wszystkiego nieodzowna jest umiejętność szybkiego kojarzenia faktów – warto zwrócić uwagę na to, że relacjonując mecz, spikerzy opowiadają nie tylko o tym, co dzieje się na boisku. Sporą część ich wypowiedzi stanowią rozmaite dygresje.
- Znajomość przepisów – nie chodzi tutaj jedynie o to, by wiedzieć, na czym polega spalony. Profesjonalista jest doskonale zorientowany we wszystkich mechanizmach rządzących piłką nożną – zna wymiary boiska i rodzaj zastosowanej na nim nawierzchni, zasady transferów i prowadzenia rozgrywek ligowych etc.
Indywidualne predyspozycje spikera
Kolejną istotną kwestią, której nie sposób pominąć, są indywidualne predyspozycje do pracy w charakterze spikera meczowego. Mówiąc wprost – nie wszyscy nadają się do tego. Taka osoba – oprócz spełnienia wymienionych powyżej warunków – powinna odznaczać się wysokimi zdolnościami interpersonalnymi. Przede wszystkim trzeba być komunikatywnym oraz umieć panować nad stresem – sama świadomość, do jak licznego grona odbiorców trafia przekaz, może potwornie tremować. Dobry spiker nie okazuje zdenerwowania. Czasami z pomocą przychodzi mu poczucie humoru.
Liczy się też głos – nie ma nic gorszego niż słuchanie wypowiedzi wygłaszanej monotonnym, jednostajnym tonem pozbawionym jakiejkolwiek modulacji. W związku z tym nad tym aspektem należy porządnie popracować – podobnie jak i nad dykcją. Spiker nie może mówić niewyraźnie – nawet wówczas, kiedy niesiony ogromnymi emocjami wyrzuca z siebie słowa z prędkością maszynowego karabinu. Do tego wskazane jest też zadbać o językową poprawność.
Solidne podstawy do zawodu spikera
Do każdego meczu spiker musi się przygotować, albowiem tylko na tej podstawie można opracować sobie rozmaite komunikaty, które w trakcie relacji ze spotkania okażą się przydatne. Spiker powinien zatem znać m. in. historię drużyn, które spotkają się na boisku, ich pozycję w rankingach i tabelach, statystyki etc., a także posiadać informacje na temat ilości sprzedanych biletów, pojemności stadionu itp. Mile widziane są też ciekawostki, które podniosą atrakcyjność relacji.
Spiker z emocjami czy bez?
Sporo kontrowersji wzbudza sprawa dotycząca okazywania przez spikerów emocji oraz swoich sportowych sympatii. Można niekiedy zetknąć się ze twierdzeniem, że spiker powinien być niczym pracownik stacji kolejowej czytający beznamiętnym głosem komunikaty dla pasażerów. Z drugiej zaś strony pojawią się opinie, iż emocje są nieodłącznym elementem wydarzeń sportowych, więc w ich okazywaniu nie ma niczego złego – ale w granicach zdrowego rozsądku, w przeciwnym razie może to zostać odebrane jako zwykłe wygłupianie się. Wielu doświadczonych spikerów wychodzi z założenia, że płomienne komentarze najlepiej zostawić np. na okoliczność strzelonych bramek – wtedy można pozwolić sobie na więcej, zaś generalnie w trakcie spotkania wskazane jest opanowanie i zachowanie zimnej krwi. Jak więc zatem widać, jedynej słusznej metody nie ma. Istotne jest to, by wyrobić sobie indywidualny styl, który zawsze będzie kojarzony z konkretną osobą – na to jednak potrzeba czasu i doświadczenia.
