Nie da się zaprzeczyć, iż taka forma rozwiązania umowy o pracę jest najbardziej drastyczna i stosuje się ją jedynie w sytuacjach wyjątkowych. Jeśli stosunek pracy ma ustać bez wcześniejszego wypowiedzenia, konieczne jest złożenie odpowiedniego oświadczenia przez jedną ze stron. W jakich sytuacjach zatem można rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia i jakie czynności należy podjąć?
Czy można rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia?
Tego typu rozwiązanie umowy o pracy może wyjść z inicjatywy zarówno pracodawcy, jak i pracownika, w zależności od tego, która strona przyczyniła się do podjęcia takiej decyzji. Pierwszym krokiem jest sporządzenie oświadczenia o rozwiązaniu umowy. Koniecznie musi być ono w formie pisemnej i zawierać wyrażenie woli natychmiastowego ustania stosunku pracy. W takim piśmie musi być wskazana przyczyna rozwiązania umowy wraz z właściwym uzasadnieniem.
Jeśli takie oświadczenie zostało sporządzone przez pracodawcę, musi ono zawierać pouczenie o przysługujących pracownikowi środkach prawnych – może on bowiem w terminie 14 dni od otrzymania takiego pisma, złożyć wniosek o przywrócenie do pracy lub tez odszkodowanie.
Gdy pracodawca chce nas zwolnić
Istnieje kilka sytuacji, w których pracodawca ma prawo do natychmiastowego rozwiązania umowy o pracę:
- W przypadku, gdy pracownik naruszy pewne istotne zasady, panujące w firmie, które są ściśle przestrzegane, a niestosowanie się do nich może zagrażać życiu lub zdrowiu bądź doprowadzić do niekorzystnych dla firmy skutków.
- Jeśli pracownik brał udział w nielegalnym strajku i jest w pełni świadomy swoich poczynań.
- W momencie, gdy pracownik naruszy obowiązki dbałości o interesy pracodawcy – chodzi tu o prowadzenie konkurencyjnej działalności lub bezprawne wykorzystywanie mienia swojego pracodawcy.
- W przypadku, gdy pracownik dopuści się przestępstwa podczas trwania umowy, a jest ono na tyle poważne, iż dalsza praca na danym stanowisku jest niemożliwa.
- Jeśli pracownik straci uprawnienia, które są mu niezbędne do wykonywania swojej pracy na danym stanowisku.
W takich sytuacjach pracodawca ma 1 miesiąc na to, by rozwiązać umowę na podstawie otrzymanej wiadomości, która uzasadnia rozwiązanie umowy. Należy jednak wiedzieć, iż są sytuacje, w których nasz szef nie może starać się o natychmiastowe zwolnienie nas z pracy. Chodzi tu na przykład o naszą nieobecność w pracy, która spowodowana jest sprawowaniem opieki nad dzieckiem, lub moment, gdy wracamy do pracy po ustaniu naszej nieobecności
Chęć rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika
Jeśli to my jesteśmy stroną, która chce, aby stosunek pracy natychmiastowo ustał, możemy dokonać tego tylko w konkretnych przypadkach. Z pewnością możemy odejść z zakładu pracy w momencie, gdy lekarz stwierdzi, iż wykonywana przez nas praca ma szkodliwy wpływ na nasze zdrowie oraz kwalifikacje zawodowe i wyda specjalne orzeczenie.
Inną sytuacją jest naruszenie podstawowych obowiązków, które pracodawca posiada wobec swoich pracowników. Jeśli więc dopuści się on pogwałcenia naszych praw, prywatności czy swobody, możemy starać się o rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia. W takiej sytuacji również zmuszeni jesteśmy do złożenia pisemnego oświadczenia, gdzie wskazana zostanie przyczyna, która uzasadnia naszą decyzję.
Korzystna możliwość – rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron
Jeśli zależy nam na bezproblemowym rozwiązaniu umowy o pracę, możemy zawrzeć z szefem ugodę i rozwiązać umowę za porozumieniem stron. Jest to najlepsza forma ustania zatrudnienia zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy, opiera się na zgodnym oświadczeniu obu stron. Pamiętajmy, że zawsze warto próbować się porozumieć, aby relacje z byłym już pracodawcą pozostały neutralne.
Jest ono składane przez pracownika do rozpatrzenia przez pracodawcę, który może przystać na propozycję i wtedy od razu dochodzi do rozwiązania umowy o pracę lub też nie wyrazić na nią zgody. Oczywiście pracodawca również ma możliwość złożenia takiej propozycji swojemu pracownikowi, każdy przypadek rozpatruje się indywidualnie.
Istotne jest, aby takie oświadczenie zostało złożone w formie pisemnej oraz zawierało termin obowiązywania umowy. Taka forma rozwiązania umowy dotyczy każdego rodzaju umowy o pracę: zawartej na czas określony lub nieokreślony, w przypadku tego drugiego wariantu strony muszą wspólnie ustalić termin zakończenia współpracy.
Rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron nie wymaga podawania konkretnej przyczyny, dla której pracownik decyduje się zrezygnować ze stanowiska lub szef postanawia go zwolnić. Jest to z pewnością korzystne wyjście dla pracownika, który nie będzie miał w historii swojej kariery śladów po dokonanych błędach. Takie rozwiązanie może również zastosować osoba przebywająca na urlopie, nieobecności spowodowanej złym stanem zdrowotnym, a także kobiety w ciąży oraz na urlopie macierzyńskim.
Bez względu na to, którą ze stron jesteśmy, pamiętajmy, że niektóre sytuacje nie mogą obejść się bez rozgłosu i warto walczyć o swoje prawa oraz dobre imię. Pracodawca nie może pozwolić sobie na to, by jego pracownicy go nie szanowali ani łamali obowiązujące zasady, a osoby zatrudnione muszą mieć zapewniony szacunek, godziwe warunki pracy i właściwe traktowanie przez swojego szefa.
