Zawód architekta uznawany jest za prestiżowy, są to osoby, które decydują o tym, jaki kształt będzie miał dany budynek, są ich autorami i identyfikują się ze swoimi dziełami. Znani są zarówno w środowiskach inżynierskich, jak i artystycznych, ponieważ projektowanie budynków lub wnętrz zakrawa nie tylko o technologię, ale również sztukę. Architekci znani są ze swojego elastycznego podejścia do pracy i indywidualności – skutecznie szukają na własny sposób równowagi między byciem artystą a inżynierem.
Architekci zajmują się:
- teorią kształtowania przestrzeni i jej związkami ze sztukami pięknymi oraz projektowaniem form,
- technicznym planowaniem budynków,
- nadzorem realizacji,
- zarządzaniem budową,
- planowaniem terminów oraz kosztów.
Architekci nie tylko projektują wygląd budynków oraz wnętrz, ale również pracują w designerskich biurach, prowadzą rozmaite prace nadzorcze, prace przy scenografiach oraz innych pokrewnych zawodach. Osoby te odpowiedzialne są również za kontakt z klientami, aby uzyskać wszelkie niezbędne informacje. Przeprowadzają badania wykonalności projektu, a następnie analizę finansową jego wykonania.
Architekt przygotowuje szkice, rysunki w skali, modele, używając właściwego oprogramowania komputerowego – CAD, ponadto ocenia projekty i oferuje doradztwo w zakresie projektu, na przykład w odniesieniu do prawa budowlanego lub stylu architektury.
Ile zarabia architekt w Polsce?
Zawód architekta to jeden z lepiej płatnych zawodów w tym kraju. Statystyki dowodzą, że średnie podstawowe wynagrodzenie wśród polskich architektów wyniosło około 6000 złotych netto, 10% architektów zarabia natomiast ponad 12 000 złotych. Są również i tacy, których zarobki plasują się między 1500, a 2000 złotych netto – wszystko zależne jest od wykształcenia, doświadczenia, a także naszego zaangażowania.
Według statystyk, architekci pracujący w dużych firmach zarabiają znacznie więcej niż pracownicy małych, prywatnych firm. Chodzi tu przede wszystkim o skalę projektu i samego klienta. Duże znaczenie ma tutaj staż pracy – osoby, które od wielu lat pracują w tym zawodzie, mogą liczyć na wyższe wynagrodzenie, natomiast początkujący architekci mogą liczyć na zarobki około 2000 złotych netto miesięcznie.
Jak zostać architektem?
Podstawowym wymogiem jest ukończenie studiów architektonicznych i urbanistycznych na jednej z polskich uczelni – podczas nauki kandydaci przygotowywani są do twórczej pracy projektowej, a także uczą się, w jaki sposób kształtować przestrzeń, zaczynając od małych form użytkowych, poprzez budynki o zróżnicowanej funkcji, zespoły urbanistyczne, aż po zagospodarowanie przestrzeni miejskich oraz terenów wiejskich. Szczególne predyspozycje od zawodu architekta mają osoby uzdolnione plastycznie, z predyspozycjami do nauk technicznych.
Na studiach odbywamy egzamin praktyczno-teoretyczny, do którego należy solidnie się przygotować, warto zacząć od profesjonalnego kursu rysunku. Podczas egzaminu zostaną sprawdzone nasze umiejętności rysunku odręcznego, a także wyobraźnia przestrzenna. Następnie odbywa się konkurs, zazwyczaj z matematyki, choć zdarza się również z języka polskiego lub obcego. Po ukończonych studiach architektonicznych nie do końca jesteśmy gotowi na wykonywanie zawodu architekta. Pozostaje jeszcze zdobycie uprawnień budowlanych, aby projektować w specjalności architektonicznej.
Kolejnym etapem są 3-letnie praktyki, przy czym 1 rok jest to praca na budowie, a 2 lata w pracowni, taki staż potwierdzany jest w specjalnym dzienniku praktyk, który wydaje organ samorządu zawodowego – Izba Architektów Rzeczypospolitej Polskiej. Dopiero po tylu latach i etapach możemy zdawać egzamin końcowy, a uzyskanie pozytywnego wyniku oznacza otrzymanie uprawnień.
Taki egzamin to część pisemna oraz ustna. Pisemna jest to sprawdzian ze znajomości prawa budowlanego, warunków technicznych, a także wszelkich obowiązujących norm. Jeśli zdamy egzamin na ocenę pozytywną i uzyskamy uprawnienia, musimy zapisać się do odpowiedniej izby architektów, a także co miesiąc wpłacać składkę członkowską, która na tę chwilę wynosi 65 złotych. Członkostwo w samorządzie zawodowym jest obowiązkiem dla tych osób, którym zależy na wykonywaniu samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.
Nie każdy może zostać architektem, należy bowiem posiadać pewne cechy osobowości, a także umiejętności oraz wiedzę. Architekta musi cechować wyobraźnia, uzdolnienia plastyczne, wrażliwość na formę i przestrzeń, a także na kolor. Ponadto wymagana jest znajomość materiałoznawstwa z branży budowlanej, a także sztuki konstruktorskiej. Niezbędna jest również perfekcyjna obsługa komputera oraz licznych programów w celu tworzenia projektów. Oczywiście każdy architekt musi mieć nie tylko talent, ale również pasję do tego, co tworzy.
Studiując, warto ubiegać się o współpracę z różnymi pracowniami i biurami projektów, nawet w formie bezpłatnych praktyk – w ten sposób nabieramy cennego doświadczenia i po ukończeniu studiów znacznie łatwiej będzie nam wdrożyć się w środowisko architektoniczne. Ponadto doświadczeni architekci radzą wzbogacić swoje umiejętności poprzez dodatkowe kursy, warsztaty czy szkoły designerskie.
Kiedy architekt kończy studia, najpierw powierzane są mu najczęściej prace pomocnicze przy wykonywaniu elementów dokumentacji technicznej. Stopniowo i zwykle dość płynnie jest włączany w prace koncepcyjne, a dalej w działania koordynacyjne i kontakty z klientem, a w końcu w prace związane z budową.
Pracujący w biurach projektów mogą awansować w ramach struktur istniejących pracowni architektonicznych, uzyskując w nich np. pozycję partnera. Ogromna większość architektów realizuje swe ambicje jako pracownicy biur. Po kilku latach praktyki młody architekt zdaje egzamin zawodowy przed lokalną komisją egzaminacyjną przyznającą uprawnienia architektom i inżynierom.
Architekt – własna firma
Jeśli posiadamy wieloletnie doświadczenie, uznanie w środowisku architektów oraz sporą bazę klientów, możemy pozwolić sobie na założenie własnej pracowni architektonicznej – możemy otworzyć działalność gospodarczą lub działać w formie wolnego zawodu. Każda pracownia może specjalizować się w innej dziedzinie, jedne zajmują się głównie projektowaniem wnętrz, inne garaży, jeszcze inne tworzą projekty domów i osiedli.
Aby założyć własną pracownię, musimy:
- posiadać odpowiednie uprawnienia,
- być członkiem Izby Architektów,
- założyć działalność gospodarczą,
- posiadać odpowiedni sprzęt komputerowy i oprogramowanie – koszt od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy złotych,
- przygotować listę kontaktów ewentualnych podwykonawców.
Pamiętajmy, że zakładając własną pracownię, warto mieć kilkuletnie doświadczenie – mamy wtedy szansę odnieść większy sukces i zatrudniać pracowników, tworząc profesjonalny zespół architektów. Wiadomo, że zarobki we własnej pracowni będą o wiele wyższe, niż pracując u kogoś na etacie. Wysokość wynagrodzenia uwarunkowana jest Regulaminem Honorarium, który jest uchwalony i stosowany przez członków Izby Architektów.
Jeśli chodzi o cennik usług, uzależniony jest on od wartości inwestycji, a także jej klasy, która wyrażona jest w skali od 1 do 6. Należy też wiedzieć, że istnieje mnóstwo przepisów, które regulują przypadki, gdzie prace architektoniczne były utrudnione, a wynagrodzenie niestandardowe ze względu na napotkane trudności.
Cennik usług jest bardzo szeroki, do najbardziej podstawowych należą: projekt garażu, za który zapłacimy architektowi od 500 do 1200 złotych, kierownictwo budowy domu jednorodzinnego, za co zapłacimy minimum 700 złotych, czy projekt zagospodarowania działki wart 1000 złotych.
Ważną informacją jest również to, że od początku 2006 roku prawo budowlane określa, że o pełne uprawnienia może ubiegać się tylko architekt z tytułem magistra. Ci architekci, którzy nie mają tytułu magistra, mogą ubiegać się o uprawnienia ograniczone. Jednak będą mogli wówczas wykonywać tylko nieliczne projekty. By zdobyć uprawnienia architektoniczne po studiach, trzeba odbyć minimum 3-letnią praktykę i zdać zawodowy egzamin.
