Dobra pamięć to prawdziwy skarb – zdolność ta odgrywa niezwykle ważną rolę w życiu każdego człowieka, choć jej mechanizmy nie zostały póki co do końca poznane. Pewne jest zaś to, że nie trenowana w odpowiedni sposób pamięć traci swoje cenne właściwości. Aby zatem efektywnie wykorzystywać możliwości, jakie stwarza, trzeba mieć na uwadze kilka istotnych kwestii.
Ludzka pamięć jest złożona
Każdy, komu zależy na usprawnieniu pamięci i lepszym zapamiętywaniu, powinien przede wszystkim uświadomić sobie, że ludzka pamięć jest niezwykle złożona. Należy uwzględnić trzy podstawowe procesy z nią związane. Są to:
- zapamiętywanie,
- przechowywanie,
- przypominanie.
Chcąc zatem polepszyć jakość swej pamięci, trzeba oddziaływać na wszystkie powyżej wymienione obszary – ludzie zaś mają tendencję do skupiania się jedynie na zapamiętywaniu, nie wykorzystując tym samym wielu opcji, jakie oferuje pamięć.
Dieta i styl życia mają znaczenie na zapamiętywanie
Na okoliczność zagadnień związanych z usprawnieniem pracy mózgu bardzo często wspomina się o diecie. To, co jemy ma nierozerwalny związek z tym, jak działa nasza pamięć. Bardzo ważne jest to, by w naszym jadłospisie panowało urozmaicenie – na co dzień organizm potrzebuje wielu różnych składników odżywczych, a mózg, choć pod względem rozmiarów nie jest dużym organem, odznacza się niezwykle wysokim zapotrzebowaniem na energię. Istnieje kilka zasad, których warto przestrzegać:
- solidne śniadania,
- od 4 do 5 posiłków dziennie spożywanych o stałych porach,
- dużo warzyw i owoców – w miarę możliwości surowych,
- wzbogacenie diety m. in. w tłuste ryby morskie, chude mleko, rośliny strączkowe, jajka i oleje roślinne,
- minimum 2 litry wody dziennie.
Do tego nie wolno zapomnieć o odpoczynku odpowiedniej dawce snu oraz o fizycznej aktywności, najlepiej na świeżym powietrzu. Prowadzony przez nas styl życia ma ogromne znaczenie w kontekście sprawnego funkcjonowania naszej pamięci.
Sposoby na dobrą pamięć
Sposobów na dobrą pamięć jest mnóstwo – opłaca się próbować różnych metod, aby znaleźć te, które odznaczają się największą skutecznością. Jest to sprawa indywidualna – jednego złotego środka tutaj nie ma. Jeżeli chcemy usprawnić zapamiętywanie, musimy zwrócić uwagę na istotny aspekt jakim jest celowość przyswajania informacji. Do opanowania wiedzy zachęcają nas rozmaite bodźce, np. chęć zdania egzaminu czy podniesienia zawodowych kwalifikacji. Mając jasno wyznaczony cel, łatwiej nam zmobilizować się do nauki.
W ćwiczeniu zapamiętywania bardzo przydatne okazują się poniższe wskazówki.
- Z celem mija się nastawianie się na to, by zapamiętać wszystko – żaden człowiek nie jest w stanie tego uczynić. Dlatego też najrozsądniej jest koncentrować się na priorytetach i nie rozpraszać drobnostkami. Jeżeli to, co ma pierwszeństwo, wiąże się z koniecznością przyswojenia znacznej ilości informacji, najlepiej podzielić je na kilka mniejszych części, sporządzając przy tym notatki.
- Robienie ułatwiających zapamiętywanie notatek to prawdziwa sztuka, którą na szczęście każdy może opanować. Zapiski powinny być usystematyzowane – gdy panuje w nich chaos, trudno o sensowne poukładanie ich w głowie. Kluczowe kwestie należy wyróżniać, np. za pomocą markerów, przy czym wskazane jest zwrócić uwagę na ich kolory – zdaniem naukowców, barwy żółta, niebieska oraz pomarańczowa sprzyjają lepszemu zapamiętywaniu. Przy prowadzeniu notatek z nieocenioną pomocą przychodzą również kolorowe fiszki.
- Mapa myśli – to jedna z najbardziej znanych technik usprawniających pamięć. Polega ona na tym, by na środku kartki narysować coś, co kojarzy się z danym tematem, a dookoła wypisać związane z nim słowa i połączyć je z obrazkiem pojedynczymi liniami. Do poszczególnych słów dopisuje się kolejne. Wskazane jest to, by mieć mapę na widoku, by utrwalić zamieszczone na niej informacje.
- Mnemoniki – to kolejna popularna technika wspomagająca pamięć. Pod tym pojęciem należy rozumieć układanie wzorów, haseł bądź rymów, które sprzyjają zapamiętywaniu zwłaszcza trudniejszych i bardziej złożonych rzeczy.
- Porządek – osoby, które przebywają w zabałaganionych pomieszczeniach, mają trudności z koncentracją. Łatwiej jest się skupić i zapamiętywać, gdy dookoła panuje ład. Uprzątniecie biurka zajmuje chwilę, a przynosi szereg wymiernych korzyści.
- Planowanie – lepiej zapamiętują ci, którzy planują. Nie tyczy się to jedynie dużych zadań do zrealizowania, ale i drobnych, codziennych czynności takich chociażby jak lista zakupów. Pamięć lubi przejrzystość na różnych płaszczyznach życia.
- Systematyczność – ciągłe odkładanie czegoś na później powoduje, że zapamiętywanie idzie opornie. Wiedzą o tym doskonale te osoby, w przypadku których regularne przyswajanie wiedzy nabiera szczególnego znaczenia, np. studenci.
- Właściwe nastawienie – wbrew pozorom ma znaczenie. Podejście typu „i tak tego nie zapamiętam” niczego dobrego na dłuższą metę nie wróży. Warto zatem popracować nad zmianą niektórych przyzwyczajeń, wykazując się przy tym wyrozumiałością wobec własnej osoby. Przywiązywanie nadmiernej wagi do porażek nikomu nie pomaga – należy je traktować jako lekcje i wyciągać konstruktywne wnioski.