W każdej jednostce organizacyjnej, gdzie ma miejsce przetwarzanie informacji niejawnych, bez względu na to, czy jest to Państwowa Spółka, Rządowa Jednostka Administracyjna, czy prywatne przedsiębiorstwo musi być zatrudniona osoba, która będzie odpowiedzialna za ochronę tych informacji. Jest to Kierownik Jednostki Organizacyjnej, którego najważniejszym zadaniem jest odpowiednią organizacja i dobre funkcjonowanie tej ochrony. Jego kierownictwu podlega bezpośrednio Specjalista ds. Informacji Niejawnych zwany też urzędowo Pełnomocnikiem ds. Ochrony Informacji Niejawnych. Ostatnimi czasy coraz częściej pojawiają się oferty pracy na to stanowisko. Co należy do obowiązków takiego Pełnomocnika ? Jakie kryteria musi spełniać kandydat na to stanowisko? Czytaj dalej i przekonaj się, czy jest to praca idealna dla Ciebie.
Czy każdy może pracować w ochronie informacji niejawnych?
Wytyczne dla kandydatów na to stanowisko regulują przepisy zawarte w ustawie o ochronie informacji niejawnych. Specjalista ds. ochrony informacji niejawnych, aby podjąć pracę w swoim zawodzie, musi spełnić następujące wymogi formalne:
- posiadanie obywatelstwa polskiego oraz korzystanie w pełni z praw publicznych,
- wykształcenie wyższe (co najmniej licencjat),
- poświadczenie bezpieczeństwa wydane przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Służbę Kontrwywiadu Wojskowego. Jest ono niezbędne do uzyskania dostępu do informacji niejawnej, czyli takiej, która jest objęta klauzula tajności. Jest ono wydawane na wniosek zainteresowanego, po szczegółowym postępowaniu sprawdzającym przeprowadzanym przez służby ochrony Państwa. W zależności od stopnia tajności danych, do których będziemy mieć dostęp (poufne, tajne, ściśle tajne), dokument ten może zostać wydany na okres 5,7 lub 10 lat.
- zaświadczenie o odbyciu szkolenia w zakresie ochrony informacji niejawnych. Szkolenie takie przeprowadzają jednostki kształcenia związane z ABW (https://wsbio.waw.pl/specjalista-ds-informacji-niejawnych/). Trwają one dwa dni.
Jeśli zamierzamy pracować w rządowej jednostce administracyjnej, wówczas mogą się pojawić dodatkowe kryteria, takie, jak niekaralność (dotyczy to również przestępstw skarbowych) oraz znajomość i umiejętność interpretacji aktualnych przepisów prawa, w szczególności w zakresie obronności państwa i zarządzania kryzysowego.
Co ważne, stanowisko Pełnomocnika ds. OIN może łączyć się z innym. Jest to niezwykle istotne, ponieważ często w przedsiębiorstwach nie ma dużej ilości dokumentów niejawnych, przez co nie ma możliwości zapewnienia pełnego etatu Specjaliście zajmującym się nimi. Dlatego szkolenie z zakresu ochrony danych osobowych i informacji niejawnych poleca się również obecnym pracownikom urzędów administracji samorządowej i rządowej oraz osobom zatrudnionym w strażach, inspekcjach, służbach, a nawet pracownikom sektora prywatnego. Wiedza taka jest dodatkową umiejętnością, która może się przydać w przypadku podjęcia dodatkowych obowiązków w celu dopełnienia etatu.
Zakres obowiązków Specjalisty ds. OIN
Zgodnie z ustawą o ochronie informacji niejawnych, do obowiązków Pełnomocnika należy:
- ochrona informacji niejawnych (w tym dopuszczalne jest stosowanie środków bezpieczeństwa fizycznego),
- zapewnienie ochrony systemów teleinformatycznych przetwarzających te informacje,
- prowadzenie zwykłych postępowań sprawdzających oraz kontrolnych postępowań sprawdzających,
- szacowanie ryzyka bezpieczeństwa informacji oraz zarządzanie nim,
- kontrola ochrony tych informacji oraz przestrzegania przepisów o ich ochronie, w tym okresowa (przynajmniej raz na trzy lata) kontrola materiałów, ewidencji oraz obiegu dokumentów,
- opracowywanie i aktualizowanie planu ochrony informacji niejawnych oraz nadzorowanie jego realizacji,
- prowadzenie szkoleń wewnątrz firmy,
- prowadzenie aktualnego wykazu osób zatrudnionych lub pełniących służbę w jednostce organizacyjnej albo wykonujących czynności zlecone, które mają uprawnienia do dostępu do informacji niejawnych, oraz osób, którym odmówiono wydania poświadczenia bezpieczeństwa lub je cofnięto oraz przekazywanie służbom bezpieczeństwa tych danych.
Trzeba mieć na uwadze, że praca z niejawnymi informacjami jest niezwykle odpowiedzialna, a wszelkie nieprawidłowości i uchybienia mogą nieść za sobą konsekwencje karne.
W czasach szczególnej ochrony danych osobowych wiedza z zakresu bezpieczeństwa informacji niejawnych może być dodatkowych atutem podczas starania się o pracę, nie tylko w charakterze Specjalisty ds. bezpieczeństwa informacji niejawnych.
