Zakładając konto bankowe, można się zastanawiać, jakie wybrać, aby było odpowiednie do naszych potrzeb. Jednakże gdy mamy już rachunek w banku i regularnie dokonujemy na nim transakcji, mogą się pojawić jeszcze inne pytania. Zwłaszcza jeśli posiadamy kilka kont, ale zwykle korzystamy tylko z jednego. Czasami dochodzi też do zajęcia konta przez organy zewnętrzne. Taka sytuacja niestety jest coraz bardziej powszechna, lecz warto znać swoje prawa i mieć świadomość, kto i w jakim celu może dokonać zamrożenia środków na koncie. Wiele osób zostawia też w spadku środki na koncie bankowym. Tutaj z kolei pojawia się pytanie, kto powinien je odziedziczyć oraz jak je odebrać w banku. Istnieje naprawdę wiele pytań, na które warto znać odpowiedź, nawet jeśli taka sytuacja nas nie dotyczy.
Jak sprawdzić, czy konto bankowe jest aktywne?
Kiedy regularnie korzystamy z konta, otrzymujemy wpływy, wykonujemy przelewy czy płacimy kartą płatniczą, nie mamy wątpliwości, że konto bankowe jest aktywne. Inaczej może wyglądać sytuacja, gdy nie korzystamy przez dłuższy czas ze środków na koncie. Kiedy banki uznają, że konto nie jest aktywne i je zamykają?
Na szczęście nie jest to krótki okres. Według regulacji, które weszły w życie w 2016 roku, bank po 5 latach musi sprawdzić, czy właściciel konta jeszcze żyje. W wypadku gdyby właściciel konta zmarł w międzyczasie, bank przekaże środki spadkobiercom. Kiedy jednak właściciel żyje, ale po prostu nie wykonuje żadnych działań na koncie, bank dopiero po 10 latach może sam zadecydować o zamknięciu konta, jednak wcześniej poinformuje jego właściciela, że rachunek zostanie zamknięty.
Natomiast w sytuacji, gdy sami zamknęliśmy rachunek bankowy, warto zapytać o bezpłatne potwierdzenie zamknięcia rachunku. Wtedy będziemy mieli pewność, że konto zostało zamknięte. Warto jednak pamiętać o zamknięciu wszystkich usług związanych z posiadanym rachunkiem, na przykład kartą płatniczą.
Zatem jeśli sami nie zamknęliśmy rachunku, a konto nieużywane jest przez czas krótszy niż 10 lat, to nadal będzie aktywne. A to z kolei może się wiązać z opłatami za jego prowadzenie.
Jak rozdzielić wspólne konto bankowe?
Nie tylko małżeństwa mogą zakładać wspólne konto bankowe. Aby założyć taki rachunek, obie strony muszą mieć pełną zdolność do czynności prawnych, czyli być pełnoletnie. Natomiast mogą to być osoby w związku partnerskim, współmałżonkowie, rodzic z dorosłym dzieckiem czy nawet dziadek z wnukiem. Bez problemu można założyć wspólne konto bankowe, z którego będą korzystać dwie osoby na takich samych prawach.
Ale co zrobić, gdy przestaniemy odnosić korzyści z takiego rachunku? Bez problemu można go zamknąć lub rozdzielić i przekształcić na dwa osobne rachunki bankowe. Zamknięcie lub rozdzielenie konta może dokonać każdy ze współwłaścicieli indywidualnie. Trochę inaczej procedura wygląda, gdy jeden ze współwłaścicieli zmarł. Tutaj obowiązują zapisy umowne w umowie o prowadzenie rachunku bankowego. Istnieje możliwość, że konto zostanie przekształcone w rachunek indywidualny żyjącego współwłaściciela, ale też może się okazać, że środki zostaną zablokowane na poczet ich wypłaty potencjalnym spadkobiercom.
Kto dziedziczy konto bankowe?
Kwestia dziedziczenia środków na koncie bankowym jest w dzisiejszych czasach bardzo ważna. Jednak może się okazać, że rodzina nie wie o wszystkich posiadanych rachunkach, a co za tym idzie – nie ma świadomości, że jakieś konto bankowe wciąż istnieje. Tutaj można się ponownie odwołać do rozporządzenia z 2016 roku, na mocy którego bank musi sprawdzić, czy właściciel konta żyje, jeśli nie było ono używane przez 5 lat. Gdy bank otrzyma potwierdzenie, że właściciel zmarł, środki zostaną przekazane spadkobiercom. Może się zdarzyć, że bank nie znajdzie spadkobierców, a wtedy gmina, w której był zameldowany właściciel konta, przejmie środki.
Nie trzeba jednak czekać na reakcję banku. Jeżeli podejrzewamy, że zmarły posiadał kilka kont bankowych, ale nie wiemy w jakich bankach, można skorzystać z Centralnej informacji o rachunkach uśpionych, za którą odpowiada Krajowa Izba Rozliczeniowa. Wniosek o sprawdzenie bazy można złożyć w każdym banku, jednak trzeba mieć ze sobą odpowiednie dokumenty potwierdzające, że mamy prawo do dysponowania pieniędzmi po zmarłym.
W wypadku gdy wiemy, w jakim banku zmarły miał rachunek, wystarczy przekazać informację do banku, np. przedstawiając akt zgonu. Bank zablokuje środki aż do czasu przeprowadzenia postępowania spadkowego. Dostęp do środków uzyska tylko spadkobierca, po okazaniu dokumentów notarialnych i sądowych. W przypadku kont wspólnych współwłaściciel może dalej dysponować kontem, chyba że bank ustanowi inaczej w celu zabezpieczenia środków dla spadkobierców.
Współmałżonek, jeśli w małżeństwie była wspólnota majątkowa, ma prawo do dysponowania połową kwoty znajdującej się na koncie bankowym zmarłego współmałżonka bez ustalania prawa do dziedziczenia.
Kto i kiedy może zablokować konto bankowe?
Zwykle nagle dowiadujemy się o tym, że środki na koncie bankowym zostały zajęte. Niestety z roku na rok przybywa dłużników, którym na podstawie tytułu wykonawczego egzekucji majątkowej komornik ma prawo zająć rachunek bankowy. Wystarczy nawet jeden niezapłacony mandat i kilka zignorowanych monitów, aby zostać wpisanym do KRD. Jednakże wierzyciel może też pójść do sądu, aby otrzymać prawa do egzekucji komorniczej, której istotą jest zajęcie majątku dłużnika.
Środki na rachunku bankowym, zaraz po zajęciu wynagrodzenia za pracę, są najczęściej zajmowane. Prawo do zajęcia pieniędzy na koncie mają uprawnione organy administracyjne, zatem jest to nie tylko komornik, ale też naczelnik Urzędu Skarbowego, dyrektor ZUS-u, Izba Celna czy właściwy organ gminy o statusie miasta. W przypadku zajęcia warto sprawdzić, co jest jego przyczyną i jak najszybciej dobrowolnie spłacić dług.
Czy warto mieć osobne konto dla firmy przy jednoosobowej działalności?
W Polsce najwięcej jest małych i średnich przedsiębiorstw. Coraz częściej zakładane są też jednoosobowe działalności. Jednak powstaje pytanie, czy ich właściciele muszą mieć firmowe konta bankowe? I tak, i nie. Otóż chodzi tu o zasadę, że rozliczenia z US oraz ZUS-em muszą odbywać się przez przelew bankowy, natomiast nie jest wyszczególnione, czy musi on być wykonany z konta prywatnego, czy z konta z firmowego. Zatem domyślnie można uznać, że wystarczy konto osobiste, aby móc prowadzić firmę.
Aczkolwiek korzystniej będzie rozdzielić środki na firmowe i prywatne. Ułatwi to monitorowanie transakcji czy nawet kontrolę środków przez Urząd Skarbowy. Taka kontrola może zdarzyć się w każdej firmie, nawet tej jednoosobowej. Jasny podział środków ułatwi sprawdzenie ich przez urzędnika, a z drugiej strony, jeśli dokonujemy też prywatnych transakcji np. sprzedaży starych ubrań, US nie będzie sprawdzał naszych prywatnych transakcji kupna-sprzedaży. Skoncentruje się tylko na środkach firmowych, które są obecne na firmowym rachunku. Ponadto w wypadku transakcji na dużą skalę wymagane jest również dokonywanie przelewów środków. O wiele korzystniej będzie więc podać kontrahentom firmowe konto niż to założone na nasze nazwisko.