Fizjoterapia jest samodzielnym zawodem medycznym. Do wykonywania tego zawodu przygotowują studia wyższe na kierunku fizjoterapia. Do niedawna, ze względu na brak uregulowań prawnych, usługi fizjoterapeutyczne mógł świadczyć każdy, nawet jeśli nie posiadał kierunkowego wykształcenia. 26 października 2015r. Prezydent podpisał długo wyczekiwaną przez fizjoterapeutów ustawę wprowadzającą regulacje dotyczące wymagań wobec kandydatów na fizjoterapeutów, utworzenia samorządu – Krajowej Rady Fizjoterapeutów oraz zadań wykonywanych przez przedstawicieli tego zawodu.
Kto może zostać fizjoterapeutą w świetle nowych przepisów
Zgodnie z prawem fizjoterapeutą może zostać osoba, która:
- posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
- posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu fizjoterapeuty;
- wykazuje znajomość języka polskiego w stopniu wystarczającym do wykonywania zawodu fizjoterapeuty;
- wykazuje nienaganną postawę etyczną;
- posiada dyplom, świadectwo lub inny dokument potwierdzający kwalifikacje zawodowe.
Kwalifikacje spełnia osoba, która:
- rozpoczęła po dniu 31 grudnia 1997 r. studia wyższe na kierunku fizjoterapia zgodnie ze standardami kształcenia określonymi w odrębnych przepisach i uzyskała tytuł licencja-ta lub magistra na tym kierunku;
- rozpoczęła przed dniem 1 stycznia 1998 r. studia wyższe na kierunku rehabilitacja ruchowa i uzyskała tytuł magistra na tym kierunku;
- rozpoczęła przed dniem 1 stycznia 1998 r. studia wyższe w Akademii Wychowania Fizycznego i uzyskała tytuł magistra oraz ukończyła specjalizację I lub II stopnia w dziedzinie rehabilitacji ruchowej;
- rozpoczęła przed dniem 1 stycznia 1980 r. studia wyższe na kierunku wychowanie fizyczne i uzyskała tytuł magistra na tym kierunku oraz ukończyła w ramach studiów 7dwuletniąspecjalizacjęz zakresu gimnastyki leczniczej lub rehabilitacji ruchowej potwierdzoną legitymacją instruktora rehabilitacji ruchowej lub gimnastyki leczniczej;
- rozpoczęła przed dniem 1 stycznia 1980 r. studia wyższe na kierunku wychowanie fizyczne i uzyskała tytuł magistra na tym kierunku oraz ukończyła 3– miesięczny kurs specjalizacyjny z rehabilitacji zgodnie z przepisami Głównego Komitetu Kultury Fizycznej i Sportu;
- ukończyła przed dniem wejścia w życie ustawy szkołę policealną publiczną lub niepubliczną o uprawnieniach szkoły publicznej i uzyskała tytuł zawodowy technik fizjoterapii.
Prawo wykonywania zawodu fizjoterapeuty nadaje Krajowa Rada Fizjoterapeutów i na podstawie tej decyzji dokonuje wpisu Krajowym Rejestrze Fizjoterapeutów.
Cechy osobowościowe fizjoterapeuty
Praca fizjoterapeuty wiąże się z bliskim kontaktem z pacjentem. Ten zawód jest zatem odpowiedni dla osób wykazujących się dużą empatią, życzliwością, a jednocześnie sporą odpornością emocjonalną.
Ważna jest też cierpliwość i delikatność. Cała terapia to ciąg wielu sesji. Nie zawsze efekty widoczne są od razu. Może to wywoływać zniechęcenie u pacjenta, natomiast nigdy u terapeuty.
Poza cierpliwością fizjoterapeuta musi posiadać umiejętność motywowania pacjentów, mieć pozytywne nastawienie do pracy i swoją postawą i energią wspierać osoby, które tracą w wiarę w sukces terapii. W tej pracy przydaje się szczególnie znajomość psychologii.
Fizjoterapią powinny zajmować się osoby bardzo sprawne fizycznie. Jest to szczególnie ważne przy pracy z pacjentami o dużym stopniu niepełnosprawności ruchowej. Często w trakcie ćwiczeń jest konieczne użycie siły własnych mięśni, by w ten sposób pomóc pacjentowi w wykonywaniu poszczególnych ruchów.
Studia na kierunku fizjoterapii
Kierunek przygotowujący fizjoterapeutów można ukończyć zarówno na uczelniach publicznych, jak i niepublicznych. Można ukończyć naukę z tytułem licencjata lub magistra. To zależy wyłącznie od zamierzeń osoby podejmującej studia.
Student nabywa wiedzę m.in. w zakresie anatomii prawidłowa człowieka, kinezyterapii, terapii manualnej, fizykoterapii, masażu leczniczego, fizjoterapii ogólnej, fizjoterapii klinicznej, psychologii, metod specjalnych fizjoterapii, aktywności ruchowej adaptacyjnej, sportu osób niepełnosprawnych.
Fizjoterapeuci specjalizują się w określonych kierunkach. Dostępne specjalności to:
- Rehabilitacja medyczna,
- Kosmetyka, pielęgnacja zdrowia i urody,
- Rehabilitacja ruchowa,
- Hipoterapia,
- Sport niepełnosprawnych,
- Fizjoterapia gerontologiczna,
- Fizjoterapia w medycynie uzdrowiskowej,
- Fizjoterapia w sporcie i odnowie biologicznej,
- Rehabilitacja psychomedyczna,
- Arteterapia,
- Badania czynnościowe,
- Balneologia,
- Masaż limfatyczny,
- Masaż relaksacyjny,
- Metody specjalistyczne rehabilitacji,
- Podstawy muzykoterapii,
- Podstawy żywienia człowiek z elementami dietetyki,
- Promocja zdrowia,
- Terapia zajęciowa,
- Turystyka i sport niepełnosprawnych,
- Ustawodawstwo,
- Terapia manualna.
Na studiach, oprócz wiedzy teoretycznej, zdobywa się też umiejętności praktyczne. Studenci odbywają praktyki zawodowe w szpitalach, przychodniach, klinikach, ośrodkach rehabilitacyjnych, czy szkołach.
Fizjoterapia dla techników
W zespołach rehabilitacyjnych szpitali, uzdrowisk, przychodni oraz klubach sportowych znajdują zatrudnienie również osoby, które przed 2016r. ukończyły policealne studium zawodowe z tytułem technik masażysta.
Do zadań wykonywanych przez absolwentów tego typu szkół należą:
- masaż klasyczny i segmentarny, drenaż limfatyczny, masaż izometryczny, masaż metodą Schantala oraz masaż sportowy i kosmetyczny,
- praca różnymi technikami i metodami masażu w zależności od zaleceń lekarza, typu schorzenia, stanu pacjenta i możliwości technicznych,
- ocena reakcji pacjenta na stosowane zabiegi oraz modyfikacja techniki masażu,
- obsługa sprzętu i aparatury medycznej stosowanej podczas masażu.
Obowiązkowe dokształcanie fizjoterapeuty
W pracy fizjoterapeuty bardzo ważne jest ciągłe i systematyczne poszerzanie i aktualizowanie wiedzy. Obecnie obowiązek ustawicznego kształcenia wynika z zapisów ustawy.
Fizjoterapeuta może spełniać to zadanie w ramach kształcenia podyplomowego, do którego zalicza się szkolenie specjalizacyjne, kurs dokształcający oraz samokształcenie.
Szkolenie specjalizacyjne zakończone jest nadaniem tytułu specjalisty w określonej dziedzinie fizjoterapii lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia.
Kurs dokształcający ma na celu pogłębienie i aktualizację wiedzy i umiejętności zawodowych fizjoterapeuty.
Samokształcenie musi być odpowiednio udokumentowane. Do tego rodzaju dokształcania zalicza się:
1) udział w posiedzeniach szkoleniowych i kursach towarzystwa naukowego, stowarzyszenia zawodowego lub samorządu zawodowego,
2) udział w warsztatach szkoleniowych i innych formach szkoleń organizowanych przez pracodawców,
3) udział w internetowych programach edukacyjnych,
4) udział w kongresach, zjazdach, konferencjach lub sympozjach naukowych,
5) przygotowanie i wygłoszenie referatu na posiedzeniu szkoleniowym towarzystwa naukowego, stowarzyszenia zawodowego lub przedstawienie komunikatu albo plakatu na tym posiedzeniu,
6) przygotowanie i wygłoszenie referatu na kongresie, zjeździe, konferencji lub sympozjum naukowym lub przedstawienie komunikatu albo plakatu,
7) indywidualną prenumeratę fachowego czasopisma medycznego indeksowanego przez filadelfijski Instytut Informacji Naukowej lub Index Copernicus,
8) przygotowanie rozprawy doktorskiej lub habilitacyjnej,
9) opublikowanie jako autor lub współautor:
- książki naukowej,
- książki popularnonaukowej,
- artykułu naukowego oryginalnego,
- artykułu o charakterze poglądowym, rozdziału w książce naukowej lub popularno-naukowej,
- artykułu popularnonaukowego, programu multimedialnego lub komunikatu z badań naukowych,
- tłumaczenia książki lub artykułu naukowego lub popularnonaukowego
Artykuł powstał we współpracy z Centrum Fizjoterapii Fizjoter.pro z Krakowa.
