Tremę odczuwamy głównie przed wystąpieniem publicznym, ale także przed ważną rozmową lub egzaminem. W takiej chwili możemy nawet zapomnieć treści naszego wystąpienia i nie kontrolować w pełni swojego zachowania. Objawy tremy zbliżone są do tego, co odczuwamy w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia. Organizm wydziela hormony stresu, powodując zaburzenia koncentracji oraz pamięci. Pojawiają się także objawy fizjologiczne, takie jak przyspieszone bicie serca, trudności z przypomnieniem posiadanych informacji lub wyuczonego tekstu, czerwienienie się, blednięcie, uczucie suchości w ustach, pocenie, drżenie rąk. Osoba, która obawia się silnej tremy, bardzo często reaguje w taki sposób. Nastawianie się na porażkę i natarczywe myśli o tremie i jej uniknięciu bardzo często ją wywołują.
Powszechnie uważa się, że tremę odczuwają ludzie występujący na scenie lub estradzie, jednak w rzeczywistości może dotyczyć każdego. Trema jest zjawiskiem powszechnym, dotyczy wielu osób, ogarnia ludzi przed występem, egzaminem, rozmową kwalifikacyjną lub innym ważnym momentem. Wystąpienie publiczne, zwłaszcza podlegające ocenie, wywołują stres, szczególnie, gdy jest to prezentacja przed osobami zupełnie obcymi. Poziom stresu zależny jest od wielu czynników. Znaczenie ma osobowość, doświadczenia z sytuacjami stresowymi.
Stres nie zawsze musi być szkodliwy. Mobilizując siły, organizm ułatwia funkcjonowanie w trudnych sytuacjach. Niewielkie napięcie wewnętrzne sprzyja wzmożonej koncentracji i poprawie refleksu. Zbyt duże napięcie może działać na niekorzyść. Stres działa stymulująco, jeśli jest ograniczony w czasie, a jego natężenie nie przekracza umiarkowanego poziomu. Samo uświadomienie sobie przyczyn tremy pomaga w walce z nią. Może w skuteczny sposób wpłynąć na zmniejszenie tremy, ale sam fakt dobrego przygotowania nie eliminuje tremy.
Znajomość mechanizmu działania tremy pomaga ją skutecznie opanować. W uproszczeniu polega na lęku przed krytyką, co jest związane z brakiem pewności siebie. Duża skłonność do ulegania tremie świadczy o niskiej odporności układu nerwowego lub niskim poczuciu własnej wartości. Psychika i fizjologia są ze sobą ściśle związane. Na niektóre procesy, takie jak pocenie, czy poziom hormonów stresu nie mamy wpływu. Możemy jednak kontrolować napięcie mięśniowe i oddech. Istnieją techniki relaksacyjne, które prowadzą do odprężenia, zastosowanie ich pozwala zmniejszyć napięcie mięśniowe oraz rozluźnić organizm.
Jeżeli masz zaprezentować tekst z pamięci, naucz się całego materiału, wygłaszaj go w sposób świadomy, z duża uwagą. Ćwicząc tekst, wyobrażaj sobie publiczność i przebieg prezentacji, włącznie z wejściem. Pozwoli to na oswojenie się ze stresem. W czasie ćwiczeń bądź skoncentrowany. Nie skupiając się na tym, co mówisz, rozpraszasz się i łatwo możesz ulec zdenerwowaniu, a w przypadku zapomnienia tekstu możesz utknąć w jednym punkcie. W czasie ćwiczeń zmieniaj otoczenie, przyzwyczajaj organizm do różnych warunków, wtedy nowe miejsce nie będzie Cię rozpraszać. Jeżeli masz taką możliwość, zapoznaj się z miejscem występu, zrób próbę w tym miejscu i wyobraź sobie, że występujesz przed publicznością. Dużo ćwicz, zwłaszcza w miejscu występu.
Nagraj swoje wystąpienie, powtarzaj to kilkakrotnie, aż efekt będzie zadowalający. Aby uodpornić się na stres, włącz hałaśliwy sprzęt domowy. Swoje wystąpienie przedstaw rodzinie lub znajomym.
Przed samą prezentacją unikaj picia kawy, napojów energetycznych lub mocnej herbaty, mogą dodatkowo spowodować drżenie rąk. Możesz sięgnąć po delikatne środki uspokajające lub herbatę ziołową. Skoncentruj się i nie pozwól rozpraszać. Przed samy, wystąpieniem nie myśl o tremie.
W czasie prezentacji nie rozpraszaj się, zaakceptuj występujące przeszkody i zakłócenia, jeśli nie można na nie wpłynąć lub wyeliminować. Zaakceptuj objawy tremy, jeżeli to zrobisz, istnieje prawdopodobieństwo, że ich nie odczujesz. Pomyśl o stresie jak o swoim sprzymierzeńcu, który wyostrza zmysły, dodaje energii i mobilizuje do osiągnięcia najlepszych efektów. Jeżeli popełnisz błąd, zachowaj spokój, skup się na dalszym ciągu i kontynuuj.
Trema jest zjawiskiem powszechnym, zwłaszcza u osób niedoświadczonych, posiada jednak właściwości motywujące. Pewien stopień tremy jest pozytywny, a nawet konieczny, gdyż umiarkowany poziom stresu wspomaga mobilizację organizmu. Dobre przygotowanie do sytuacji, starannie przygotowany plan wystąpienia i szeroki zakres posiadanych informacji znacząco wpływają na poziom tremy. Nie powinniśmy dopuszczać do wystąpienia zaskoczenia, nie należy się rozpraszać, a nieoczekiwane sytuacje należy uwzględnić w swoich ćwiczeniach. Ważne jest zaakceptowanie faktu istnienia tremy i wyobrażanie sobie sytuacji, w której ujawnia się ona najsilniej. Tylko poprzez ćwiczenie można poradzić sobie z tym zjawiskiem. Im częściej powtarzają się tremujące sytuacje, tym więcej doświadczenia zdobywamy i stajemy się coraz bardziej odporni. W sposób całkowity trema prawdopodobnie nie zniknie, jednak jej oswojenie i właściwe, motywujące wykorzystanie, zrobi z niej sprzymierzeńca.
