Wyższe wykształcenie ekonomiczne, zdolność analitycznego myślenia, zdolności numeryczne, biegła znajomość języka angielskiego – to cechy, które tworzą sylwetkę analityka finansowego. Nie trudno się domyśleć, że zatrudnianie pracowników z takimi zasobami wiedzy i umiejętności jest dla wielu współczesnych firm koniecznością, warunkującą przetrwanie i rozwój na trudnym, wysoko wyspecjalizowanym rynku.
Jednym z najbardziej znanych w Polsce analityków finansowych jest Marek Zuber. W swojej karierze pracował w banku, biurze maklerskim, w rządzie premiera Marcinkiewicza, jako szef doradców ekonomicznych. Felietonista, ekspert w dziedzinie finansów, członek rad nadzorczych. Jego przykład pokazuje jak daleko można zajść decydując się na wykonywanie tego zawodu
Analityków finansowych poszukują przede wszystkim duże firmy takie jak: banki, firmy konsultingowe, przedsiębiorstwa produkcyjne, a także jednostki administracji publicznej.
Do głównych zadań analityka finansowego należy dostarczanie informacji służących do:
- oceny działalności przedsiębiorstwa,
- oceny perspektyw efektywnego rozwoju,
- minimalizowania ewentualnych strat.
Zakres obowiązków uzależniony jest od specyfiki firmy, która zatrudnia analityka, jednak można przyjąć, że będzie się on zajmował:
- sporządzaniem, prezentowaniem i interpretowaniem analiz finansowych, a w tym:
- analizą obecnie prowadzonych przedsięwzięć pod kątem efektywności finansowej,
- badaniem rentowności poszczególnych produktów i jednostek organizacyjnych firmy,
- tworzeniem prognoz ekonomicznych,
- analizą planowanych przedsięwzięć i ocena ryzyka ekonomicznego.
- oceną wpływu danych liczbowych na przedsiębiorstwo,
- doradztwem,
- kompletowaniem informacji o rynku kapitałowym,
- zarządzaniem ryzykiem finansowym,
- współpracą z instytucjami podmiotami zewnętrznymi.
Osoby na tym stanowisku zajmują się przetwarzaniem danych pochodzących z różnych źródeł (zewnętrznych i wewnętrznych) na przydatne dla danej firmy zbiory informacji. Do tworzenia rozmaitych sprawozdań i raportów analityk wykorzystuje dane czerpane przede wszystkim z działu rachunkowości firmy ale nie tylko. Obecnie w większości dużych firm funkcjonuje system controllingu, który zakłada współdziałanie wielu komórek organizacyjnych przedsiębiorstwa, a do oceny efektywności projektu przyczyniają się dane ściśle powiązane z finansami, jak również i te, pozafinansowe (zasoby ludzkie firmy, sytuacja konkurencji, niekiedy także sytuacja finansowa kraju i zagranicy).
Sporą część pracy pochłania analiza kosztów, czy sprawozdań finansowych przedsiębiorstwa, lecz są one wykorzystywane przede wszystkim do realizacji przyszłych projektów. Zatem, dane z minionych i bieżących okresów i przedsięwzięć firmy wykorzystuje się do budżetowania, przygotowywania przyszłych transakcji, przygotowywania krótko- i długookresowych strategii przedsiębiorstwa.
Analityk finansowy prognozuje też, na podstawie oceny efektywności oraz ryzyka firmy, sytuację ekonomiczną w kontekście projektów inwestycyjnych firmy. Za pomocą wskaźników, parametrów, modeli bada się szanse powodzenia projektów, analizuje możliwe scenariusze.
Ważną kwestią w pracy analityka jest badanie rentowności produktów i usług firmy, jak również ocena rentowności poszczególnych jednostek organizacyjnych przedsiębiorstwa. Tu przede wszystkim porównuje się osiągane wyniki z tymi, które pierwotnie były założone. To także część zadań w ramach systemu controllingu w przedsiębiorstwie.
Analityk finansowy jest pomocny w kwestii wyszukiwania „wąskich gardeł” w przedsiębiorstwie, opracowania planów przeciwdziałania różnego rodzaju ryzykom, a także w zarządzaniu ryzykiem. Ważnym zadaniem dla osób zajmujących się analizą finansową jest też wyszukiwanie potencjalnych źródeł finansowania przedsiębiorstwa i jego działalności inwestycyjnej, wybór najbardziej efektywnych źródeł pozyskiwania funduszy, czy działań firmy na rynku finansowym.
Praca analityka finansowego łączy się w dużej mierze z wykorzystywaniem narzędzi informatycznych. Analityk musi biegle operować różnego rodzaju arkuszami kalkulacyjnymi, bazami danych itp. Nieodzowna jest też znajomość języka angielskiego. Jest to język powszechnie stosowany w środowiskach finansowych. Należy pamiętać, że w takim zawodzie liczy się maksymalna ilość aktualnych, rzetelnych informacji. Informacje na temat sytuacji rynków zagranicznych najlepiej pozyskać ze źródła, dlatego często analitycy korzystają z anglojęzycznych opracowań, raportów, analiz. W dobie globalnej gospodarki, również w tym języku najczęściej biznesmeni porozumiewają się z kontrahentami. Obcokrajowcy są często udziałowcami bądź właścicielami firm działających na terenie Polski, dlatego znajomość języka angielskiego jest nieodzowna.
Od specjalisty w tym zawodzie oczekuje się samodzielności i w dużej mierze jest to praca wykonywana indywidualnie. Jednak trzeba być na tyle komunikatywnym, by bez problemu współpracować z różnymi działami w przedsiębiorstwie, a niekiedy również z organizacjami zewnętrznymi.
Analityk finansowy to przede wszystkim osoba, która kojarzy. Duża przytomność umysłu, umiejętność szybkiego filtrowania danych, by uzyskać odpowiedź na nurtujące pytania, zestawianie bieżącej kondycji firmy z sytuacją konkurencji oraz ogólnym klimatem na rynkach, zdolność do wyszukiwania korzystnych dla przedsiębiorstwa scenariuszy przy danych parametrach to cechy, które wydają się być kluczowymi w tym zawodzie. Dlatego, mimo ogólnego wrażenia, że to praca zamykająca pracownika w świecie liczb, trzeba przyznać, że może być ona niezwykle ciekawa i dość dynamiczna.
